PDR Gazetesi

SOSYAL FOBİ

Sosyal fobi nedir?

Sosyal fobi, bireyin kişiler arası alanlarda ya da kalabalık ortamlarda olumsuz bir tepki ile karşılaşacağına, herhangi bir özelliği nedeniyle olumsuz biçimde değerlendirileceğine yönelik korku yaşaması, bu korku nedeniyle de bulunduğu ortamdan uzaklaşma ihtiyacı duyması ile karakterize bir duygusal sorundur. Sosyal anksiyete veya sosyal kaygı bozukluğu olarak adlandırılır ancak daha çok sosyal fobi kavramı ile tanınır.

Sosyal fobinin belirtileri nelerdir?

Sosyal fobinin belli başlı belirtileri, kişinin toplum içinde rezil olacağı, utanç içinde kalacağı, kendini mahcup hissedeceği düşünceleri zemininde oluşmaktadır. Bu düşünceler içinde kişi,

• toplum içerisinde konuşmaktan kaygı duyar,
• iyi tanımadığı, samimi olmadığı kişilerle yüz yüze konuşamaz,
• göz temasından uzak durur,
• toplum içerisinde yemek yiyemez, bir şey içemez,

Toplum içinde çekingen bir yapıya sahip olabilen sosyal fobisi olan bireylerde karşı cinsle temas kurmakta da zorlanmak da önemli kaygı bozukluğu belirtileri arasındadır. Bu nedenle romantik ilişkilere karşı sosyal kaygı bozukluğu ya da sosyal fobisi olan bireylerin temkinli oldukları, ilk adımı atmaktan kaçındıkları, romantik ilişkide sorun yaşadıkları bilinmektedir.

Sosyal fobiye sahip bireyler, sosyal hayat içerisinde kaygı bozukluklarına paralel olarak, toplum içerisinde çalışırken, konuşurken ya da bir işle meşgulken başkaları tarafından gözlendiğini, diğer insanlar tarafından davranışlarının kontrol edildiğini düşünebilirler. Bu nedenle de , gözetleniyorum, bana bakıyorlar, davranışlarımdan anlam çıkartıyorlar, benimle alay ediyorlar şeklindeki kaygıları, yaptıkları işlerde verimlerini düşürmektedir. Sosyal fobi, bireyin ‘’Acaba yanlış mı yapıyorum, hayta içinde miyim?’’ sorusu içinde yaşam kalitesini düşürmesine yol açmaktadır. Bunun yanında ‘’İnsanlar ne der, insanlara rezil olur muyum, hakkımda ne düşünürler?’’ sorusu da sosyal fobisi olan bireyin gün içinde sıklıkla düşündüğü bir sorudur. Bu düşünceler, sosyal fobinin fizyolojik belirtiler olarak kalp çarpıntısı, terleme, titreme, yüz kızarması, ishal gibi rahatsızlıklar biçiminde dışa vurmasında da etkilidir.

Sosyal Fobinin Sebepleri Nelerdir?

Sosyal fobinin, tanımlanmış, kesin bir sebebi yoktur fakat bireyin yaşantıları ile ilişkili olduğu gerçeği kabul edilmektedir. Biyolojik, psikolojik ve çevresel birçok etkenden, serotonin eksikliği gibi biyolojik, kişinin çocukluğunda yaşadığı utanç verici bir olay da gibi psikolojik, sürekli eleştirilerek büyütülmek gibi çevresel faktörler ya da bu tür fiziksel, çevresel ve psikolojik etkenler bir araya gelerek sosyal fobiye neden olabilmektedir.

Bireyde sosyal fobi gelişmesinde çevresel faktörlerin önemi göz ardı edilmemelidir. Örneğin çocuk, içinden çıkamadıpı, başaramadığı bir durum karşısında hakaretlere maruz kalmış ve bu yaşadığı olumsuz yaşantıyı, bir işi asla başaramayacağı biçiminde olumsuz mesaj olarak kaydetmiştir. Bu durumda özgüveni düşen çocuğun gelecekte sosyal anksiyete bozukluğu görülme olasılığı yüksektir.

Sosyal Kaygı Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?

Sosyal kaygı bozukluğu, bir ruh sağlığı uzmanı tarafından, doğru bir yaklaşımla tedavi edilebilir, iyileştirilmesi mümkün bir kaygı bozukluğudur. Bilişsel terapi yaklaşımı, en etkili terapidir. Bu terapide, kişinin kaygıya yol açan düşüncelerini daha akılcı olarak düzenlemek esastır.

Unutulmaması gereken, sosyal fobi olan kişiler bu hastalığının aslında farkındadır ve bu hastalığının önüne geçebilmek için b,r uzman desteği almalıdır.