PSİKOSOSYAL MÜDAHALE YAKLAŞIMI OLARAK PSİKOLOJİK İLK YARDIM
PSİKOSOSYAL MÜDAHALE YAKLAŞIMI OLARAK PSİKOLOJİK İLK YARDIM
Psikolojik Danışman Gülsüm TURAY
İzmir’ de yaşanan deprem felaketinin ardından gündeme gelen ‘psikolojik ilk yardım’, afet, kaza, terör saldırısı gibi bireysel ya da toplumsal düzeyde olumsuz etkilere neden olan herhangi bir olay sırasında ya da hemen sonrasında gerçekleştirilen bir çeşit erken dönem psikososyal müdahale yaklaşımıdır.
Psikolojik ilk yardım hizmetindeki temel amaç olası travma sonrası stres belirtilerini olabildiğince en aza indirmektir. Dolayısıyla psikolojik ilk yardım; koruyucu ruh sağlığı müdahale hizmetidir. Bu amaç doğrultusunda yapılanları;
• Bireylerin temel, fiziksel ya da psikolojik ihtiyaçlarını tespit etmek
• Bireylerin ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı olmak
• Bireyin durumuna göre gerekli uzman yönlendirmelerini zaman kaybetmeden yapmak
• Olay sonrası travmatik stres tepkileri konusunda bireye rehberlik etmek
• Bireyin yaşama yeniden uyum sağlamasına destek olmak
• Bireyin bireysel ve toplumsal olarak normal yaşam akışına dönmeyi kolaylaştırmak
• Bireyleri travmatik olayın uzun süreli olası etkilerinden korumak olarak özetleyebiliriz.

Psikolojik ilk yardım çoğunlukla olay yerinde, afet sahasında ya da etkilenen bölgede uygulanır ve bu bölgenin gizlilik ve güvenliğin sağlanabildiği, kişinin kendisini rahat hissedebileceği bir ortam olması oldukça önemlidir. Psikolojik ilk yardım hizmetinde de diğer psikolojik hizmetlerde olduğu gibi gönüllülük esastır. Yardım almak istemeyen birey zorlanamaz ya da travma yaşayan her bireyin bu hizmete ihtiyacı olmayabilir. Psikolojik ilk yardım hizmetini uygulamadan önce kendimizi sürece hazırlamamız da önemlidir.
Hazırlık aşamasında paydaşlar ile süreci değerlendirmek, ekip halinde hareket etmek hem yapılan hizmetin kalitesini arttırır hem de işimizi kolaylaştırır. Duyguların ifadesi danışma oturumlarında olduğu gibi büyük öneme sahiptir ve sessizliği iyi yorumlamak gerekir.
Peki psikolojik ilk yardım sadece olay yerindeki kişilere mi sunulur? Olağanüstü olaya doğrudan maruz kalmamış kişiler de psikolojik ilk yardıma ihtiyaç duyabilir mi? Elbette, teknolojinin hızına hız kattığı dünyada kaza, hastalık, yangın, deprem vb. olayların sosyal medya hesapları ve kitle iletişim araçlarından yapılan paylaşımlar, video ve fotoğraflar yoluyla travmaya dolaylı olarak maruz kalmamız mümkün, travma sonrası stres belirtilerini sergilememiz olası, uzman desteği almak ise şarttır.
Psikolojik ilk yardım ruh sağlığı meslek mensupları tarafından verilen önemli bir hizmettir. İzmir’ de yaşanan deprem felaketinde psikolojik danışmanlar, AFAD iş birliği içinde psikososyal çalışmaları yürütüyor.
Psikolojik yardım hatları kuran meslektaşlarımız ve MEB bünyesinde okul psikolojik danışmanı olarak görev yapan alan çalışanlarımız, çadırlarda online ve yüz yüze psikolojik danışma hizmeti sunuyor.
Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği İzmir Şubesi, sahada psikososyal destek ekibi ile çalışıyor.
İzmir’ de psikolojik ilk yardım ve psiko-sosyal hizmetlerde büyük bir özveri ile çalışan psikolojik danışman meslektaşlarıma, sürecin takipçisi olan Türk PDR Derneği’ ne ve Türk PDR Der. İzmir Şubesi’ ne, sahada görev alan tüm ruh sağlığı çalışanlarına teşekkür ederiz..