KENDİNİ TOPARLAMA GÜCÜ NEDİR?
KENDİNİ TOPARLAMA GÜCÜ NEDİR?
Kendini toparlama gücü, Latince’ de “resilience” kelimesinden gelir ve bu kelime esnekliğe vurgu yapmaktadır. Kendini toparlama gücü kavramı ile ilgili yapılan ilk dönem araştırmaları, bazı insanların zorluklar ve yaşam stresi ile çok daha kolay baş edebildikleri gerçeğinden yola çıkmıştır. Kimi insanların, diğerlerine göre stresli yaşam olayları ile nasıl daha kolay başa çıktığına dair sorular, ‘kendini toparlama gücü’ kavramı ile açıklanmaya çalışılmıştır.
Konunun ilk araştırmacılarından Masten ve arkadaşları (1990), kendini toparlama gücü kavramını; travmatik olaylar ya da stresli yaşam koşullarında bireyin zorlukları aşarak ayakta kalmasını ve zor koşullar içinde hayata yeniden uyum sağlamasını kolaylaştıran bir özellik olarak tanımlamaktadırlar. Dolayısıyla bu tanımdan anlaşıldığı üzere, kendini toparlama gücü bireyin yaşamını tehdit eden koşullar içinde dahi yaşama uyum sağlayabilmesini ifade eden bir kavramdır.
Kendini toparlama gücü, çok çeşitli biçimlerde tanımlanmakla beraber, Cicchetti ‘ nin (2010) belirttiği gibi ciddi bir stres, önemli bir tehdit ya da travma karşısında bireyin olumlu biçimde adaptasyonunu ifade eden gelişimsel bir süreç olarak değerlendirilmelidir. Bu noktada kendini toparlama gücü kavramı için iki önemli nokta bulunmaktadır (Cicchetti, 2010):
1. Birey, sarsıcı, ciddi önemli bir tehdit ya da travmaya maruz kalmış olmalı,
2. Bu sarsıcı yaşantıdan olumlu bir adaptasyon ile çıkabilmeli, büyük saldırılara uyumla karşılık verebilmelidir.
Kendini Toparlama Gücü ile ilgili alanyazında yapılan bazı araştırma sonuçlarına göre;
- Suriyeli mülteci öğrenciler, olumsuz yaşam olaylarıyla başa çıkabilmektedir ve olumsuz yaşam olaylarına rağmen, kendini toparlama güçleri, geliştirilebilir seviyededir (Gülersez, 2019).
- Çocukluk dönemi mutluluk anılarıyla bireylerin kendini toparlama güçleri arasında pozitif yönde ve anlamlı bir ilişki bulgulanmıştır (Akpınar, 2019).
- Üniversite öğrencilerinde romantik ilişki korkusu, romantik ilişkide kendine güven ve romantik ilişkide girişkenlik arasındaki ilişkide kendini toparlama gücünün aracılık rolü olduğu rapor edilmiştir (İslam, 2016).
- Yaşları 20 ile 40 arasında değişen ve annelerinden ve babalarından tepkisel davranış gören, özerkliği desteklenen genç yetişkinlerin kendini toparlama gücü yüksektir (Akça, 2012).
Kaynakça
Akça, Z. K. (2012). Genç yetişkinlikte algılanan anne-baba tutumlarının, kendini toparlama gücü ve benlik saygısı arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
Akpınar, T.Y. (2019). Çocukluk dönemi mutluluk anıları ile kendini toparlama gücünün çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Cicchetti, D. (2010). Resilience under conditions of extreme stress: A multilevel perspective. World Psychiatry, 9, 1-10.
Cicchetti, D. (2010). Resilience under conditions of extreme stress: A multilevel perspective. World Psychiatry, 9, 1-10.
Gülersez, Ü. (2019). Suriyeli mülteci öğrencilerde kendini toparlama gücünün incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Işık, Ş. (2016). Türkiye’de kendini toparlama gücü konusunda yapılmış araştırmaların incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 6(45), 65-76.
İslam, E. (2016). Romantik ilişkide kendilik değerlendirmesi ile algılanan ebeveyn kabul-red düzeyi arasındaki ilişki ve kendini toparlama gücünün aracılık rolü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Masten, A.S., Best, K.M., Garmezy, N. (1990). Resilience and development: contributions from the study of children who overcome adversity. Development and Psychopathology, 2, 425-444.
PDR Gazetesi 