PDR Gazetesi

İYİ OLUŞUNUZU ARTTIRMAK İÇİN PSİKOLOJİK DANIŞMAN DESTEĞİ ALIN!

Yasemin ŞENGÖR

Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bilim Uzmanı

İyi oluş, konunun ilk araştırmacılarından Diener tarafından ‘öznel iyi oluş’ olarak ortaya atılmış ve  yer yer mutluluk kavramının yerine kullanılmış bir kavramdır. Tarihi gelişimi içinde incelendiğinde tabanında mutluluk tartışmalarının bulunduğu görülmektedir.

Psikoloji biliminin insanın zayıf yönlerini ve olumsuz durumları araştırmayı amaçlayan çizgisinden çıkarak, bireylerde pozitif ve güçlü tarafların vurgulanması gerektiği gerçeğini odağa almasıyla birlikte ‘ iyi oluş’ kavramı giderek önem kazanmıştır. İyi oluş araştırmaları kavrama öznel iyi oluş, psikolojik iyi oluş, mental iyi oluş, otantik iyi oluş olarak çeşitli şekillerde yaklaşmaktadır ve iyi oluşla ilgili çok sayıda araştırma bireylerde iyi oluş düzeyini etkileyen değişkenlere yöneliktir.

İyi oluş kavramına genel olarak hazcı mutluluk yani hedonik yaklaşım ve Eudaimonizm yaklaşımı olmak üzere birbirini eleştiren iki bakış açısından yaklaşılmıştır. Günümüzde hedonizmin bakışı ile öznel iyi oluş ve Eudaimonizm yaklaşımıyla psikolojik iyi oluş olmak üzere  her iki boyutu da sentezleme çabaları ve Pozitif Psikoloji’ nin konuya yönelik  araştırmaları, iyi oluş kavramının Seligman PERMA modeli, Keyes’ in Ruh Sağlığı Sürekliliği ve Guidi’ nin İyi Oluş Terapisi gibi güncel yaklaşımlarla teorik modellere oturması ve gelişmesinde aracılık etmiştir.

Kısaca bireyin hem zihinsel hem de duygusal olarak kendini iyi hissetmesi ve üretken biçimde hayata katılmasını ifade eden iyi oluş, yüksek bir düzeyde kendini gerçekleştirme kavramını da içine almaktadır. Bu tanımdan anlaşılacağı gibi, birey yaşamına yönelik bilişsel ve duygusal değerlendirmeler yapmakta ve bu değerlendirmeler olumlu ya da olumsuz duygu ve yaşam doyumunu içermekte, bireyin bu değerlendirmeler sonucunda vardığı sonuçlar bireyin iyi oluş düzeyi hakkında bilgi vermektedir.  Birey, olumlu duyguları ne kadar baskın hissederse ve yaşam doyumu düzeyi ne derece yüksekse iyi oluş düzeyi de o derece yüksek olmaktadır. Bir başka deyişle yüksek düzeyde iyi oluşa sahip birey aynı zamanda kendini gerçekleştiren bireyin özelliklerini taşımaktadır.

Yüksek iyi oluşa sahip bireyler;

Sorunları ile başa çıkma becerisi gelişmiş,

Kendiyle barışık,

Potansiyellerinin farkında ve potansiyellerini etkili biçimde kullanan,

Yaşam doyumu yüksek,

Çoğunlukla pozitif hisseden,

İnsanlarla iletişimini ve ilişkilerini sağlıklı biçimde sürdüren bireylerdir.

İyi oluş düzeyine etki eden faktörler, alan yazında önemli araştırma konuları arasındadır. Bu faktörler incelendiğinde iyi oluş düzeyini arttırmanın yolları, bireyin kendilik algısını gözden geçirmesinde, bireyde özgüvenin geliştirilmesinde, bireyin yaşamına dair amaçlarını ve hayatın anlamını keşfetmesinde, kendine karşı merhametli olmasında, sosyal ilişkilerinde doyum almasında ve sosyal destek görmesinde, affedici olabilmesinde yatmaktadır. Bireyde iyi oluş düzeyini arttıracak etmenler çoğaltılabilir ancak görüldüğü gibi düşük düzeyde bir iyi oluşa sahip dolayısıyla da hayatın anlamını kaybetmiş, potansiyellerini tam olarak değerlendiremeyen, çoğunlukla kendini huzursuz gergin hisseden, olumsuz duyguları baskın yaşayan bireylerin bir psikolojik danışman desteği almaları, içinde bulunduğu durumu anlamaları ve net olarak görebilmeleri, sorunlarını keşfetmeleri ve sorunlarının çözüm yollarını uzman desteği ile bulmaları açısından önemlidir.

Giderek önem kazanan, en önemli araştırma konularından biri olan iyi oluş, günümüz hız çağında bireylerin üzerinde durması gereken bir konudur. Ve bilişsel ya da duygusal olarak yaşamını değerlendiren, yaşam doyumu açısından yetersiz hisseden, olumsuz duygularını her zaman olumlu duygularına göre daha baskın hisseden bireylerin psikolojik danışman desteği almaları, otantik olarak yaşama devam edebilmeleri için elzemdir.